Câu trả lời phần lớn nằm ở hành động tự làm dịu khi liếm và đặc tính chữa lành vết thương của nước bọt.
Theo Tiến sĩ Benjamin Hart, một bác sĩ thú y đã nghỉ hưu và giáo sư danh dự tại Đại học California, Davis, liếm vết thương là một phản ứng bản năng, được mài dũa bởi chọn lọc tự nhiên, có thể giảm bớt kích ứng và đau đớn và thậm chí có thể giúp vết thương phục hồi nhanh hơn. Nhưng ở chó và các vật nuôi khác, bản năng có thể dễ dàng trở nên phản tác dụng, đặc biệt là khi có những phương pháp điều trị vết thương tốt hơn rất nhiều.
Bác sĩ thú y và chuyên gia về hành vi động vật tại Đại học Minnesota, cho biết: Khi động vật cảm thấy đau, đó là khuynh hướng tự nhiên để cố gắng xoa dịu đi khu vực ấy. Việc liếm có thể loại bỏ các mảnh vụn, chẳng hạn như bụi bẩn hoặc các mảnh da khỏi vết thương, đồng thời giúp giảm đau. Nó tương tự như cách một người có thể chà xát bàn chân của họ sau khi vấp ngón chân hoặc nắm chặt cánh tay của họ sau khi dựa vào bếp lò nóng.
Liếm vết thương là một bản năng của loài chó có từ thời xa xưa: "Khi bị thương chúng có bản năng tự liếm nó để giữ cho nó sạch sẽ và rửa sạch bụi bẩn". Theo nghiên cứu thì nước bọt của một số động vật (bao gồm cả con người có đặc tính kháng khuẩn và thúc đẩy tăng trưởng mô và thần kinh giúp tăng tốc độ chữa bệnh.
Ví dụ, nước bọt của chó có hiệu quả trong việc tiêu diệt vi khuẩn Streptococcus canis, một dạng liên cầu khuẩn chủ yếu lây nhiễm sang động vật và vi khuẩn E.Coli. Một nghiên cứu khác năm 2018 so sánh nước bọt của chó và người từ tạp chí PLOS One đã tìm thấy nhiều protein tăng trưởng tế bào và miễn dịch đặc trưng cho nước bọt của chó.
Trong khi đó, nước bọt của loài gặm nhấm có chứa các hợp chất giúp thúc đẩy sự phát triển của da và đóng vết thương. Theo một nghiên cứu năm 2019 trên Archives of Oral Biology, các yếu tố tăng trưởng tương tự cũng được tìm thấy với số lượng nhỏ trong nước bọt của con người.
Tuy nhiên, trong thời đại y học hiện đại đối với cả vật nuôi và con người, việc liếm vết thương có thể gây hại nhiều hơn lợi, đó là lý do tại sao chó mèo về nhà thường đeo vòng cổ bằng nhựa. Việc liếm vết thương phẫu thuật có thể làm hỏng hoặc kéo chỉ khâu, và điều này làm cho một vết thương rất nhỏ trở thành một mớ hỗn độn lớn. Chó có thể tự liếm quá nhiều, điều này có thể khiến vết thương không lành.
Việc liếm vết thương cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng do đưa vi khuẩn miệng vào vị trí bị thương. Mặc dù nước bọt có một số đặc tính kháng khuẩn, nhưng nó không phải là chất diệt vi trùng phổ biến. Ví dụ, nghiên cứu năm 1990 của Hart cho thấy rằng nhổ răng nanh không giết được Staphylococcus, một loại vi khuẩn gây nhiễm trùng tụ cầu và thường được tìm thấy ở vết thương.
Vì vậy, nếu liếm vết thương không đặc biệt có lợi, thì tại sao hành vi này lại tồn tại qua nhiều thế hệ? Hart nói rằng: "Mặc dù hành vi này không có lợi ích hoàn hảo 100% nhưng ít nhất cũng có lợi 50-75% nhất định qua thời gian. Do đó chúng sẽ vẫn được duy trì bởi chọn lọc tự nhiên vì có còn hơn không."
Nhưng khoa học và y học hiện đại thường tiến nhanh hơn so với tiến hóa. Liếm vết thương là một giải pháp tốt cho các loài động vật hoang dã khi mà không có lựa chọn thay thế nào khác. Tuy nhiên, đối với những người nuôi chó mèo, tốt hơn hết bạn nên lắng nghe lời khuyên của bác sĩ thú y.
