Năm nay, linh vật rồng lại tiếp tục được các địa phương trưng bày, chào đón Tết Nguyên Đán. Tuy nhiên, không phải bức tượng nào cũng được đánh giá cao về tính thẩm mỹ.
Muôn hình vạn trạng
Tượng linh vật rồng ở Thanh Hóa gây chú ý hơn cả. Bốn con rồng được tạo hình với thân mảnh dẻ, đôi cánh nhỏ xíu, trông không khác gì một con lươn khổng lồ. Cư dân mạng đã đặt cho bức tượng những biệt danh hài hước như "rồng còi xương", "rồng mắc hội chứng Marfan", "rồng bị teo cơ"...
Trong khi đó, tượng linh vật rồng đặt tại chùa Vân An (Quảng Trị) lại được đánh giá cao về tính thẩm mỹ. Hai con rồng được tạo hình theo màu vàng chủ đạo, cao khoảng hơn 3 mét, mang dáng dấp rồng thời Lý. Tác phẩm do nghệ nhân Đinh Văn Tâm thực hiện, đã được nhiều người khen ngợi.
Những phác thảo đầu tiên của đường hoa Nguyễn Huệ Tết Giáp Thìn 2024 cũng gây thích thú. Hình ảnh linh vật rồng là điểm nhấn ở cổng chào. Hai con rồng uốn lượn dài 100 mét, được làm bằng mây tre và mành quạt nan, mang đậm nét truyền thống.
Ngoài ra, ở nhiều địa phương khác như Phú Thọ, Đắk Nông, Quảng Ngãi, Bắc Giang... cũng xuất hiện những tượng linh vật rồng với tạo hình độc đáo, lạ mắt. Tuy nhiên, không ít bức tượng đã gây tranh cãi vì trông quá hài hước, thiếu thẩm mỹ.
Sáng tạo đến đâu?
Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ cho rằng, nên có sự phân định rạch ròi nguồn gốc của tác phẩm để tránh đưa ra những phán xét thái quá.
Ông cho biết, một số tượng linh vật do công nhân không chuyên về thiết kế thực hiện, với mong muốn mang đến không khí chào xuân vui vẻ, lấy chỗ cho mọi người du xuân, chụp hình. Vì vậy, cần coi trọng cái tâm của những người tạo ra tác phẩm.
Tuy nhiên, ông cũng lo ngại những bức tượng quá hài hước, lạ mắt khiến hình tượng linh vật trở nên méo mó, mất thẩm mỹ. Ông cho rằng, nhận xét tùy thuộc theo mắt nhìn của từng người, nhưng nếu tất cả đều đẹp, thuận mắt sẽ tốt hơn.
Họa sĩ Nguyễn Văn Hiệu cũng cho rằng, cần xem xét kỹ lưỡng, phê phán những bức tượng quá phản cảm, biến dạng. Những tác phẩm mang thông điệp tươi vui, tích cực nên được trân trọng.
Hình tượng rồng Việt biến đổi qua các triều đại từ Lý, Trần, Lê sơ, Lê trung hưng, Nguyễn. Vì thế khi tạo tác linh vật, các địa phương cần hướng tới ý nghĩa nhân văn, đề cao thẩm mỹ, tránh phản cảm. Các chuyên gia nhấn mạnh, cần theo quy chuẩn thẩm mỹ của từng hình tượng rồng ở thời kỳ lịch sử cụ thể, tránh mạnh ai nấy làm, biến linh vật thành trò mua vui dễ dãi.
